Το έθιμο της Μπάμπω

Φερμένο από τους πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας. Εκείνοι που ήλθαν από την σημερινή Βουλγαρία το αποκαλούσαν Μπάμπω Ντεν, ενώ όσοι ξεριζώθηκαν από την σημερινή Τουρκία το λέγαν Μπάμπω Γκιουνού.

Μπάμπω είναι η γιαγιά, η μάμμη της αρχαιότητας. Η γηραιότερη γυναίκα της κοινότητας και άρα η πίο έμπειρη και η πιο σοφή. Με κύρος μεγάλο γιατί γνώριζε όλα τα μυστικά της γέννας και ήσαν εκείνη που είχε τα περισσότερα γεννητούρια στο ενεργητικό της.

Αυτή είναι το τιμώμενο πρόσωπο την ημερά εκείνη (8 Ιανουαρίου). Σαν χαράξει, οι γυναίκες χτυπάνε της καμπάνες και η κοινότητα όλη τελεί πια υπό την εξουσία και την κυριαρχία των γυναικών. Οι άντρες οφείλουν να μείνουν στα σπίτια και θα αναλάβουν εκείνη την μέρα τις δουλειές τυι σπιτιού και τα παιδιά. Αν βρεθούν στο δρόμο, τότε οι γυναίκες τους παίρνουν στο κατόπι, τους καταβρέχουν και τους ξεβρακώνουν.

Οι γυναίκες μαζευόνται στην πλατεία και υπό τους ήχους της Γκαϊντας πορεύονταν στο σπίτι της Μπάμπω. Φέρνουν μαζί τους δώρα πολύτιμα: καθαρές πετσέτες, φρέσκο σαπούνι και παπούτσια. Όσα χρειάζεται δηλαδή η Μπάμπω για να τρέχει απο σπίτι σε σπίτι και να βοηθάει τις ετοιμόγεννες. Της φέρνουν καλαμπόκι, πράσα και λεφτά για να την ευχαριστήσουν για όσα κάνει για αυτές. Της πλένουν τα χέρια με βασιλικό, την ανεβάζουν στο θρόνο της και πορεύονται στο καφενείο του χωριού για Διονυσιακό γλέντι μέχρι πρωίας. Με κρασί πολύ, ομοιόματα φαλλών, ελευθεροστομία και σκοπτικά τραγούδια. Οι άντρες απαγορεύονται, ενώ ακόμα και οι οργανοπαίχτες παίζουν πίσω απο ένα μπερντέ για να μην βλέπουν το γλέντι των γυναικών.

Η ημέρα στης Μπάμπω, συγκαταλέγεται στις ελάχιστες στιγμές της Ιστορίας, που επιτρεπόταν στην γυναίκα να κυριαρχίσει, αν σταθεί εκεί που τις αρμόζει σε σχέση με τον άντρα-αφέντη-σατράπη. Άλλες λαμπρές στιγμές για την θέση της γυναίκας αποτελούσαν τα Μανιάτικα Μοιρολόγια, Λυσιστράτη, και η Αρχαία Σπαρτιάτισα εν καιρώ πολέμου. Απο κεί και κάτω, σκοτάδι και έρεβος.

Το πώς συνδέεται το έθιμο της Μπάμπω με το φαγητό Μπάμπω που τρώγεται την βραδιά των Χριστουγέννων, παραμένει μυστήριο. Κάποιοι λένε, ότι όπως η Μπάμπω έιναι η γραιά και άρα στα στερνά της, έτσι και το φαγητό που τρώγεται στην εκπνοή του χρόνου και φτιάχνεται από το στερνό τμημα του εντέρου, λέγεται Μπάμπω. Δεν πείθει. Είναι σαν να λέμε ότι τα σύννεφα βρέχουν για να ποτιστεί η γή. Αλλά είναι κι αυτό μια μπαμπω…κεντρική θεώρηση!

Back to top