Σήμερα γιορτάζουμε την χαρούμενη είδηση (Ευαγγέλιο) της κυοφορίας του Θείου Βρέφους από την Παναγίτσα μας. Έτσι καταλύεται η νηστεία, και επιτρέπεται η ψαροφαγία. Το ίδιο ισχύει και των Βαΐων που γιορτάζουμε την είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Καθώς παλαιότερα δεν υπήρχαν μέσα και ψυγεία, μόνο στα παραθαλάσσια μέρη έτρωγαν φρέσκο ψάρι. Αντίθετα, στην ενδοχώρα το γιόρταζαν με παστό μπακαλιάρο, και για αυτό τον αποκαλούσαν «φτωχογιάννη» και «ψάρι του βουνού». Η λαϊκή σοφία δε, που πηγάζει από την πείρα, την δοκιμή και το λάθος, πάντρεψε τον παστό, τηγανητό μπακαλιάρο με την σκορδαλιά. Κι έτσι, το σκόρδο διασφαλίζει την ειρήνη στο αίμα μας που βαράει πιέσεις στο κόκκινο, και έτσι μας δίνει την ευκαιρία…να γιορτάσουμε και του χρόνου.
Οι Βίκινγκς και οι Βάσκοι, ήταν μάλλον οι πρώτοι που τον πάστωσαν. Ακόμα και σήμερα, οι λαοί που ζουν και διασχίζουν τις θάλασσες αυτές, κρατούν τα σκήπτρα του άρχοντα του παστού μπακαλιάρου. Οι Πορτογάλοι δε, λέγεται πώς έχουν 365 διαφορετικές συνταγές για αυτόν. Μία για κάθε μέρα του χρόνο.
Το λοιπόν, απέχει πολύ να χαρακτηριστεί ελληνική πατέντα ο παστός μπακαλιάρος. Άλλωστε και η ράτσα του ψαριού, διαφέρει από αυτήν του Αιγαίου, τόσο που μόνο το όνομα μοιάζει.
Απέχει ακόμα περισσότερο από το ηρωικό ’21. Και βέβαια απέχει ακόμα πιο πολύ από το ΟΧΙ του ’40 που ακούγεται όλο και πιο συχνά τελευταία και δεν ξέρεις αν πρέπει να γελάσεις ή να κλάψεις. Προβάλλεται δε, και στα διαφημιστικά σποτ των σούπερ μάρκετ κάθε 28ή. Και μιας και έπιασε το εγχείρημα, περιμένουμε-γιατί όχι- αντίστοιχα μπακαλιαροσποτάκια και στους επερχόμενους εορτασμούς του Πολυτεχνείου (17 Νοεμβρίου).
Ίσως γι αυτό τον τρώμε και ενίοτε τον πίνουμε σήμερα σαν λαός, καθώς όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει που λέει κι ο Νιόνιος.
Αυτά! Βοηθειά μας!
Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο, απεικονίζουν δύο αλλιώτικες συνταγές μπακαλιάρου. Δεν έχουν μόνο οι Πορτογάλοι φετιχ με τον μπακαλιάρο…
Η «κόκκινη», εκδοχή λέγεται μπραντάδα, την συναντάμε στην Σαντορίνη, και είναι τηγανητός μπακαλιάρος, ψημένος στο φούρνο με κοκκινιστή σκορδαλιά.
Η φωτογραφία εξωφύλλου, αναφέρετε σε συνταγή Αγιονορείτικη, όπου το ψάρι μαγειρεύεται με πράσα και δαμάσκηνα.